print

COVID-19: opsporing van circulerende varianten via genoomanalyse in klinische laboratoria

Het IMC besliste begin 2021 om bijzondere aandacht te besteden aan het proactief opsporen en beheren van nieuwe circulerende varianten van COVID-19. Dat doen we door genoomanalyse, wat betekent dat klinische laboratoria het genetisch materiaal van het virus analyseren.
  
Bovenop het platform voor peillaboratoria, richten we  een platform voor genoomanalyse op. De peillaboratoria sturen stalen door naar het platform voor genoomanalyse dat ze analyseert om de aanwezigheid van nieuwe, eventueel meer besmettelijke varianten in kaart te brengen, waar mensen zieker van worden of varianten waartegen het vaccin minder effectief is.

Op deze pagina:


Welke varianten circuleren er? Zijn het geïsoleerde gevallen of clusters van mensen die in een collectiviteit samenwonen ? Om de nieuwe varianten van het virus goed op te volgen, voorzien we een basis- en actieve surveillance of bewaking.

In het kader van de basissurveillance sturen specifieke ‘peillaboratoria’ een vooraf afgesproken percentage van hun positieve stalen door naar het platform voor genoomanalyse voor opsporing van de circulerende varianten van het COVID-19-virus.

Voor de actieve surveillance kunnen alle klinische laboratoria positieve PCR-stalen doorsturen afkomstig van o.a.

  • clusters
  • uitbraken,
  • reizigers uit gebieden met een hoog risico.

Ook laboratoria die geen deel uit maken van het peillaboratoriaplatform kunnen verdachte stalen doorsturen naar het platform voor genoomanalyse of naar het Nationaal Referentie Centrum (NRC) voor COVID-19 die deze stalen analyseren.

De peillaboratoria: de eerste stap voor genoomanalyse

De laboratoria van het peillaboratoria platform sturen vrijwillig en onbezoldigd positieve stalen door in het kader van de basissurveillance a rato van minimum 5% van de positieve stalen. De doelstelling is om dit percentage stelselmatig op te trekken tot 10% om zo een betere steekproef te bekomen en de kans te vergroten om snel nieuwe varianten te detecteren.

De keuze van deze peillaboratoria houdt rekening met

  • geografische spreiding,
  •  bestaande transporten tussen laboratoria,
  •  representativiteit qua populatie
  •  volumes aan routine diagnostische analyses

om te verzekeren dat de genomische opvolging van minstens 5% tot 10% van alle positieve gevallen op nationaal vlak steeds gedekt wordt door dit willekeurig gekozen, maar representatief staal.

De genoomanalyse voor COVID-19-varianten in klinische labo’s

Virussen hebben een uitstekend vermogen om zich aan te passen en zij wijzigen hiertoe kleine stukjes van hun genetisch materiaal. Hierdoor kunnen ze

  • besmettelijker worden
  • de patiënt zieker maken
  • gedeeltelijk ontsnappen aan de immuniteit die gevaccineerde mensen ontwikkelen.

Het is dus cruciaal al deze kleine wijzigingen aan het genetisch materiaal minutieus op te volgen op een steekproef van alle stalen bv. elk tiende staal. De laboratoria die deel uitmaken van het platform voor genoomanalyse zullen op een aantal positieve stalen het virus genetisch in kaart brengen. Deze wijzigingen aan het genoom worden in een database geregistreerd en opgevolgd.

Om als labo deel te nemen aan de opsporing van varianten via het genoomanalyseplatform lanceerden we een oproep tot kandidaatstelling waarbij geïnteresseerde laboratoria zich kandidaat konden stellen. De analyse van de aanvragen verliep in twee stappen:

  • eerst stap werd bekeken of het kandidaat laboratorium voldeed aan de vooropgestelde criteria.
  • Daarna werd in een tweede fase de behoefte aan sequencingcapaciteit per provincie vergeleken met het aanbod aan genoomcapaciteit van de laboratoria die voldeden aan de criteria

Bij overaanbod werd, zoals voorafgaandelijk bepaald, prioriteit gegeven aan de laboratoria met de meeste ervaring in de NGS-techniek, expertise van het team en de grootste reeds bestaande sequencingcapaciteit.

Na volledige analyse van de aanvragen, besliste  het Verzekeringscomité in haar vergadering van 29 maart 2021  welke kandidaturen werden weerhouden om een overeenkomst af te sluiten. De overeenkomst loopt tot 31/12/2022 en met terugwerkende kracht vanaf 22/02/2021.

De samenstelling van het genoomanalyseplatform.

Vragen?

​​​​​